اطفا حریق اتوماتیک 

سیستم های اطفا حریق به منظور کاهش خطاهای انسانی و حفظ سلامت انسان ها در مواقع مهار آتش سوزی روی کار آمده اند. این سیستم ها دارای انواع مختلفی هستند که برخی از آنها به صورت دستی می باشد و یا ابزارهایی هستند که به انسان ها در مهار آتش کمک می کنند. اما برخی دیگر از انواع این سیستم ها کاملا هوشمند می باشند و به صورت اتوماتیک به ما در مهار آتش کمک می کنند. این سیستم های هوشمند که در این مطلب می خواهیم به آنها بپردازیم دارای انواع مختلفی می باشند.

بررسی سیستم و تجهیزات مهار آتش

اطفا حریق اتوماتیک

سیستم اطفا حریق اتوماتیک سیستم هایی هستند که بدون اینکه انسان در فعال سازی و عملکرد آنها دخالتی داشته باشد در مواقع اضطراری وارد عمل می شوند و برای خاموش کردن و مهار آتش اقدام می کنند. البته که آتش نشان ها باید به محل بیایند و عملیات اطفا را مورد بررسی قرار دهند اما باید بدانید که سیستم های اطفا کاملا اتوماتیک فعالیت می کنند تا آتش به محل های دیگر سرایت نکند و در صورت امکان آتش را به صورت کامل در همان نقطه شکل گیری شناسایی کرده و متوقف و خاموش نمایند.

بسته به اینکه یک سیستم اطفا حریق اتوماتیک قرار است در چه محلی مورد استفاده قرار بگیرد و ابعاد و شرایط آن ساختمان و یا آن محل چگونه است دارای انواع مختلفی می باشند. برای اینکه بتوانید راحت تر این موضوع را درک کنید اجازه دهید مثالی را بیان کنیم. فرض کنید در مورد ساختمانی صحبت می کنیم که دارای 5 طبقه با همکف می باشد و مجموعه بیست واحد مسکونی دارد، در این شرایط سیستمی که برای اطفا حریق این ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد دارای تجهیزات مختلفی می باشد از جمله مهمترین تجهیزات این سیستم عبارت اند از:

• وجود اسپرینکلرها برای داخل پارکینگ که به دلیل وجود خودروهایی که عموما بنزین سوز هستند و احتمال انفجار دارند ضرورت دارد. همچنین عموما لوله های اصلی گاز و مرکز انشعاب گاز که باز هم می تواند قابل انفجار باشد در قسمت پارکینگ وجود دارد به همین دلیل سیستم اطفا حریق اتوماتیک در این بخش از ساختمان مجهز به اسپرینکلرها هستند.
• هوزریل یکی دیگر از انواع تجهیزاتی است که باید در این سیستم ها وجود داشته باشد که در مواقع ضروری عملکرد سیستم را ضمانت کند.
• کپسول های آتش نشانی حاوی مواد خاموش کننده که مهمترین بخش این سیستم ها محسوب می شوند.

اطفا حریق اتوماتیک چگونه است؟

سیستم اطفا حریق اتوماتیک همانطور که اشاره کردیم یک سیستم کاملا هوشمند و خودکار می باشد که به واسطه سنسورهایی که دارد وقوع آتش سوزی را می تواند شناسایی کند. به این ترتیب در زمان بروز حادثه می تواند محل آتش سوزی را به صورت اتوماتیک تشخیص دهد و مواد خاموش کننده ای که در سیستم وجود دارد را برای مهار آتش، به روی محل آتش بپاشد تا به این ترتیب دو عمل مهم را انجام دهد. اول اینکه از گسترش آتش جلوگیری کند و دوم اینکه آتش را خاموش کند.

انواع سیستم اطفا حریق اتوماتیک

اما سیستم های اطفا حریق اتوماتیک دارای انواع مختلفی هستند که هر یک بر اساس شرایط خاص می توانند در محل های متفاوت مورد استفاده قرار بگیرد و به ما در مهار آتش کمک کنند. به صورت کلی اگر بخواهیم انواع این سیستم ها را دسته بندی کنیم به شش دسته بندی اصلی می رسیم که در ادامه هر یک را به صورت مفصل مورد بررسی قرار می دهیم و در این بخش تنها به معرفی فهرست وار هر این از این موارد خواهیم پرداخت. انواع سیستم های اتوماتیک مهار آتش و اطفا حریق عبارتند از:

•     اولین مورد سیستم اطفا حریق اتوماتیک آبی می باشد که به آن اسپرینکلر می گویند.
•     سیستم های اطفا حریق که با گاز کربنیک یا همان گاز CO2 فعالیت می کنند.
•     سیستم های اطفا حریق آیروسل یا همان سیستم های مهار آتش که به صورت پودری فعالیت می کنند.
•     سیستم اطفا حریق که با گاز mf200 کار می کند و به سیستم گازی معروف می باشد.
•     سیستم های اطفا حریق هوشمند و کاملا اتوماتیک فوم که با استفاده از این روش به ما کمک می کنند.
•     سیستم های اطفا حریق خودکار و اتوماتیک مه یا همان استفاده از پودر و آب

1. سیستم های اطفا حریق اتوماتیک آبی یا اسپرینکلرها

آب برای اطفا حریق یکی از ساده ترین روش ها محسوب می شود. به همین دلیل سیستم اطفا حریق اتوماتیک آبی یکی از سیستم های بسیار محبوب برای مهار آتش می باشد. اما باید به این نکته مهم اشاره داشته باشیم که با وجود اینکه این سیستم ها بسیار کارآمد هستند اما در برخی از مواقع امکان دارد به دلیل عدم رعایت استانداردهای ایمنی خود موجب گسترش آتش شوند به همین دلیل باید به خوبی با نحوه مهار آتش با استفاده از این روش آشنا باشید که عبارت اند از:

•     اطفا حریق اتوماتیک به کمک آب به روش مه آب
•     اطفا حریق هوشمند و خودکار به کمک آب به روش پاشش از سقف و کف
•     اطفا حریق هوشمند و اتوماتیک به کمک آب به روش اسپری آب بر روی محل آتش سوزی

همانطور که مشاهده می کنید باید بر اساس شرایط خاصی که در هر مجموعه ای وجود دارد یکی از این روش ها را برای مهار آتش انتخاب کنید تا به این واسطه بتوانید به خوبی آتش را به گونه ای مهار کنید که در نهایت یا منجر به عدم سرایت آتش به بخش های دیگر شود با منجر به خاموشی شود.

2. سیستم های اطفا حریق هوشمند گاز کربنیک

یکی دیگر از روش های بسیار مهم و کاربردی در سیستم اطفا حریق اتوماتیک استفاده از گاز کربنیک یا همان گاز co2 می باشد. این گاز که هیچ بویی ندارد و به هیچ عنوان قابل اشتعال نمی باشد یکی از بهترین روش ها برای مهار آتش می باشد. این گاز نسبت به هوا بسیار سنگین تر می باشد به همین دلیل با پاشش روی آتش جای اکسیژن را می گیرد و مانع از رسیدن اکسیژن به آتش می شود. نکته دیگر این است که این گاز کاملا غیر سمی و سالم می باشد.

مزایای استفاده از سیستم اطفا حریق گاز کربنیک

در صورتی که از سیستم اطفا حریق اتوماتیک گاز کربنیک استفاده کنید مزایای مختلفی را می توانید تجربه کنید که این مزایا موجب می شود استفاده از این سیستم برای خاموش کردن آتش بسیار مورد استقبال قرار بگیرد و در بسیاری از خانه ها و ساختمان های اداری و تجاری از این سیستم استفاده شود. برخی از مهمترین مزایایی که موجب شده است استفاده از این سیستم ها برای خاموش کردن آتش تا این اندازه مورد توجه بسیاری از کارشناسان و متخصصان این حوزه قرار بگیرد عبارت است از:

• اولین مزیت استفاده از سیستم اطفا حریق اتوماتیک گاز کربنیک این است که این روش در خنثی سازی و خاموش کردن و مهار آتش سرعت بسیار زیادی دارد. به گونه ای که این امکان وجود دارد که در ظرف تنها چند ثانیه به مرکز آتش نفوذ کند و آتش را در دم خاموش سازد.
• همچنین می توانید بدون هیچ محدودیت و خطری از آن استفاده کنید.
• این روش به دلیل نارسا بودن و عایق الکتریکی بودن بسیار مورد توجه قرار دارد و کاربردی می باشد.
• نکته مهم دیگر این است که استفاده از این گاز هیچ خطری برای محیط زیست ندارد.

3. سیستم اطفا حریق هوشمند و خودکار آیروسل یا همان پودری

یکی دیگر از روش های اطفا حریق اتوماتیک میتواند استفاده از روش آیروسل یا همان روش پودری باشد. این روش در دوران قدیم و قبل از روی کار آمدن سیستم های هوشمند هم مورد استفاده قرار می گرفت ولی از آنجا که باید پاشش پودر توسط نیروهای انسانی صورت می گرفت چندان موفقیت آمیز نبود. اما با روی کار آمدن سیستم های اتوماتیک این روش بسیار محبوب و کاربردی شد و تاثیرات مثبت خود را به ما نشان داد. در ادامه با هم مزایای استفاده از این روش را مورد بررسی قرار می دهیم.

مزایای استفاده از اطفا حریق با روش آیروسل

استفاده از اطفا حریق اتوماتیک پودری یا آیروسل برای ما مزایای بسیار زیادی می تواند به همراه داشته باشد که در این بخش قصد داریم این موارد را مورد بررسی قرار دهیم. نکته قابل توجه در مورد این سیستم این است که پودر مورد استفاده برای مهار آتش مانند گاز کربنیک عمل می کند. یعنی به دلیل سنگین تر بودن از هوا جای اکسیژن را می گیرد و مانع از رسیدن اکسیژن به آتش می شود. مهمترین مزایای استفاده از این روش برای مهار آتش عبارت است از:

•     این سیستم های بسیار مقرون به صرفه می باشند.
•     سیستم اطفا حریق اتوماتیک پودری به راحتی نصب می شود.
•     با محیط زیست به صورت کامل سازگاری دارد و هیچ آسیبی به محیط زیست و جانداران اطراف وارد نمی کند.
•     این پودر غیر سمی و غیر خوراکی می باشد که پس از پاشش بر روی آتش و اطفا حریق هیچ پسماندی از خود برجای نمی گذارد.
•     تعمیرات و نگهداری از این سیستم ها بسیار ارزان و البته راحت می باشد.
•     عمر مفید بالایی دارد
•     برای تمامی آتش های بزرگ و کوچک مناسب می باشد.
•     سریع فعال شده و آتش را مهار می کند.

4. سیستم های اطفا حریق هوشمند گازی

سیستم اطفا حریق اتوماتیک گازی یکی از انواع سیستم های اطفا حریق می باشد که استفاده از آنها معمولا با حساسیت بالایی همراه می باشد. چرا که اغلب گازهای مورد استفاده در این سیستم می تواند برای طبیعت مضر باشد به همین دلیل باید با رعایت نکات ایمنی و استفاده از گازهای بی اثر و یا گازهای هالو کربنی از این سیستم ها استفاده کرد تا هم آتش به سرعت خاموش شود و هم اینکه کمترین آسیب به محیط اطراف و یا افراد حاضر در اطراف محل وارد شود.

مزایای استفاده از اطفا حریق گازی

• در صورت استفاده از گازهای هالو کربن و یا گازهای بی اثر هیچ ضرری برای محیط زیست ندارد.
• می تواند به سرعت آتش را مهار و خاموش کند.
• در مقایسه با اطفا حریق اتوماتیک پودری و یا گاز کربنیک دارای هزینه های تعمیر و نگهداری بسیار پایینی می باشد.
• هزینه اولیه نصب برای این سیستم بسیار پایین می باشد و به عنوان یکی از مقرون به صرفه ترین انواع روش های اطفا حریق می تواند مورد توجه قرار بگیرد.
• نصب و راه اندازی این سیستم ها برای نصاب ها بسیار ساده می باشد.

5. اطفا حریق خودکار به روش مه آب

استفاده از مه آب یکی از روش های رایج در اطفا حریق اتوماتیک می باشد که بسیار هم کاربردی و موفقیت آمیز می باشد. این سیستم به این صورت عمل می کند که ذرات بسیار ریز آب را در سطح محیط پخش می کند و علاوه بر این که محیط را خنک می کند مانع از آن می شود که اکسیژن به راحتی به محیط برسد. در واقع با استفاده از این روش می شود هر سه ضلع مثلث آتش را به راحتی برای مدتی طولانی از کار انداخت.

6. سیستم اطفا حریق فوم

اطفا حریق اتوماتیک به روش فوم دقیقا مانند کف و آب و یا مانند سیستم پودری عمل می کند. به این ترتیب که بر روی محل آتش سوزی قرار می گیرد و علاوه بر اینکه قابلیت اشتعال ماده های قابل اشتعال را از آنها می گیرد می تواند به عنوان یک عایق عمل کند و در نهایت موجب این شود که اکسیژن به آتش نرسد. آتش بدون اکسیژن مدت زیادی دوام نمی آورد به همین دلیل می توانیم با استفاده از این روش دو ضلع اصلی و اساس مثلث آتش را متوقف کنیم. نکته مهم این است که از این روش چندان برای خاموش سازی آتش های کوچک استفاده نمی شود و بیشتر برا آتش های کوچک از روش آبی و یا گاز کربنیک استفاده می شود.

سخن پایانی

اطفا حریق اتوماتیک دارای مزایای بسیار زیادی می باشد که تمامی این مزایا در راستای کاهش خسارت های جانی و مالی آتش سوزی می باشد. در این سیستم افراد برای فعال کردن سیستم و یا برای مهار آتش نیازی به انجام اقدام های مشخصی ندارند. سیستم به صورت اتوماتیک آتش سوزی و محل وقوع آتش را شناسایی می کند و با پاشش موارد خاموش کننده مانع از گسترش آتش شده و آن را خاموش می سازد.