حریق

عملیات اطفا حریق

عملیات اطفا حریق

عملیات اطفا حریق چگونه است؟ یکی از خطراتی که همیشه می تواند تهدیدی جدی برای انسان ها باشد آتش سوزی می باشد. آتش سوزی می تواند ابعاد بسیار گسترده ای داشته باشد تا جایی که هم مال و هم جان انسان ها را تحت تاثیر قرار دهد و با خطراتی جدی روبرو کند. از همین رو باید برای پیشگیری از آتش سوزی اقداماتی را در نظر داشت که از آتش سوزی جلوگیری کند. اما همیشه نمی شود به تمهیدات قابل پیشگیری اکتفا کرد، بلکه در برخی از مواقع ما شاهد این هستیم که آتش سوزی رخ می دهد که در این شرایط باید اقدامات لازم برای مهار آتش سوزی را انجام داد.

در زمانی که آتش سوزی رخ می دهد ما برای کنترل آتش، مهار و در نهایت خاموش کردن آتش مجموعه اقداماتی را انجام می دهیم که به این اقدامات ما عملیات اطفا حریق گفته می شود. توجه داشته باشید که اطفا حریق در معنای لغوی خود مهار آتش می باشد و عملیات مهار آتش هم به مجموعه اقدامات ما گفته می شود. در این مطلب قصد داریم به شما در مورد سیستم های اطفا حریق و عملیات خاموش کردن آتش اطلاعات مفیدی را ارائه دهیم که می تواند برای شما بسیار مفید باشد.

 

عملیات اطفا حریق چیست؟

در بخش قبلی به شما گفتیم که عملیات اطفا حریق به مجموعه ای از اقداماتی گفته می شود که ما در زمان مشاهده آتش سوزی برای خاموش کردن آتش انجام می دهیم. برای اینکه بتوانیم آتش را مهار کنیم می توانیم از روش های مختلفی استفاده کنیم که هر یک از این روش ها در محتوا و استفاده از ابزارها می تواند با دیگری متفاوت باشد. اما ما به هر روشی که برای خاموش کردن آتش اکتفا کنیم، اقدامات ما عملیات مهار آتش سوزی نام دارد که می تواند موفق و یا ناموفق باشد.

 

عملیات اطفا حریق موفق

در صورتی که اقدامات صورت گرفته توسط ما برای خاموش سازی آتش موفقیت آمیز باشد ما با عملیات اطفا حریق موفق روبرو هستیم. توجه داشته باشید که امکان دارد ما خسارت های مالی زیادی را در یک آتش سوزی تجربه کنیم اما به دلیل اینکه موفق شده ایم جان انسان ها را نجات دهیم باید عملیات خود را موفق بدانیم. اما در برخی از عملیات های خاموش سازی آتش به دلیل ابعادی که در ابتدا آتش سوزی دارد، دیدن خسارت های مالی زیاد می تواند موجب شود که عملیات موفقی نداشته باشید. معیارها در این خصوص می تواند متفاوت باشد.

 

انواع روش های اطفا حریق

عملیات اطفا حریق می تواند توسط ابزارهای متفاوتی صورت بگیرد که این مسئله موجب می شود ما به صورت کلی با انواع روش های اطفا حریق روبرو شویم. اما به صورت کلی روش های مهار آتش را می شود به دو دسته اصلی تقسیم بندی کرد که در آن ما به صورت سنتی و دستی به کمک ابزارهای طبیعی مانند خاک و آب ریختن با اجسام مورد نیاز می پردازیم و یا به صورت مدرن برای مهار آتش از ابزارهای مدرن مهار آتش سوزی استفاده می کنیم که سریعتر، ایمن تر و کاربردی تر می باشد.

در عملیات اطفا حریق هرچه ما از ابزارهای مدرن تر استفاده کنیم شانس موفقیت خود را در مهار آتش می توانیم افزایش دهیم، همچنین این امکان وجود دارد که شما بتوانید به کمک استفاده از روش های جدید و مدرن خودتان کمتر با آتش درگیر شوید و همه چیز برای شما به صورت اتوماتیک پیش برود. از همین رو ما قصد داریم در ادامه این مطلب انجام اقدامات خاموش سازی آتش به صورت کاملا خودکار را برای شما شرح دهیم و از مزیت های استفاده از این سیستم ها به عنوان روشی مناسب برای مهار آتش به شما خواهیم گفت.

 

عملیات اطفا حریق

سیستم اعلام و اطفا حریق چیست؟

در برخی از مواقع عملیات اطفا حریق به صورت اتوماتیک اتفاق می افتد. به گونه ای که انسان در خاموش سازی و مهار آتش کمترین دخالت را دارد و همه چیز به صورت کاملا خودکار و برنامه ریزی شده پیش می رود. برای این کار ما از سیستم هایی استفاده می کنیم که می توانند به راحتی آتش سوزی را شناسایی کنند و سپس بر اساس داده هایی که به دست آورده اند با استفاده از مواد خاموش کننده ای که در آنها وجود دارد برای مهار آتش و در نهایت خاموش کردن آتش اقدام کنند.

در عملیات اطفا حریق اتوماتیک، سیستم می تواند به کمک سنسورها و دتکتورهایی که بر روی خود دارد دود، شعله و یا حرارت زیاد را شناسایی کند. بسته به نوع سیستم می تواند به صورت نقطه ای مرکز آتش سوزی را تشخیص دهد. در نهایت می تواند برای ما دو کار مهم را انجام دهد. اولین کار این است که از طریق سنسورها آتش سوزی را شناسایی کرده و به کمک آژیرها و یا سیستم های صوتی و نوری دیگر به ما در مورد وقوع آتش سوزی هشدارهای لازم را جهت تخلیه محیط بدهد.

کار دومی که در یک عملیات اطفا حریق اتوماتیک صورت می گیرد خاموش کردن آتش می باشد. در بخش اول که سیستم به ساکنین و افراد حاضر در محل هشدار می دهد اعلان حریق گفته می شود که بخشی از عملیات مهار آتش محسوب می شود. چرا که تخلیه محیط از افراد یکی از مهمترین اقداماتی است که باید در زمان آتش سوزی توسط نیروهای امدادی صورت بگیرد و در این بخش به صورت اتوماتیک این اطلاع رسانی انجام می شود و افراد محیط را ترک می کنند. در نهایت هم سیستم به کمک مواد خاموش کننده خود اقدام به خاموش سازی آتش می کند.

 

اجزای سیستم های اطفا حریق

برای اینکه یک عملیات اطفا حریق اتوماتیک به بهترین شکل ممکن انجام شود و همه نیازهای ما در زمان آتش سوزی برطرف شود ما باید از سیستم هایی استفاده کنیم که بتواند در تشخیص، اعلام به موقع و اقدام به موقع برخوردار باشد. برای این منظور سیستم ما باید بخش های مختلفی داشته باشد که هر یک از این بخش ها وظیفه مخصوص به خود را دارند و باید در سیستم کار خود را به درستی انجام دهند. از همین رو ما قصد داریم در این مطلب به شما اجزای مختلف این سیستم را معرفی کنیم که عبارت اند از:

  1. سنسورها یا دتکتورها

یکی از مهمترین اجزایی که در یک سیستم اطفا حریق وجود دارد و در موفقیت آمیز بودن عملیات اطفا حریق می تواند بسیار کاربردی و مهم باشد سنسورهایی می باشد که بر روی سیستم وجود دارد. این سنسورها وظیفه مهمی دارند که شما باید از این موارد مطلع باشید. اولین وظیفه این سنسورها این است که بر اساس نوع سیستمی که دارند دود، گاز، شعله و یا حرارت را متوجه شوند. اگر در این مرحله نتوانند به خوبی عمل کنند ما با مشکلات جدی روبرو خواهیم شد.

همچین برای اینکه یک عملیات اطفا حریق موفق را به صورت اتوماتیک داشته باشیم نیاز داریم که سنسورهای هشدار دهنده نیز داشته باشیم. یکی از مهمترین وظایف سنسورها بعد از تشخیص دادن آتش سوزی این است که این اطلاعات را به پنل مرکزی ارسال کنند. پنل مرکزی بخش مهمی از سیستم های اطفا می باشد که در ادامه قصد داریم این بخش را به شما معرفی کنیم تا شما در مورد این بخش و وظایفی که دارد هم اطلاعات خود را تکمیل کنید و متوجه نقش دقیق سنسورها در یک سیستم اتوماتیک اطفا حریق شوید.

  1. پنل مرکزی

برای اینکه یک عملیات اطفا حریق اتوماتیک موفق داشته باشیم نیاز داریم که حتما از سیستمی کارآمد استفاده کنیم. یک سیستم کارآمد سیستمی است که در آن همه اجزا به درستی کار خود را انجام دهند. در سیستم های اطفا حریق سنسورها وظیفه دارند آتش سوزی را تشخیص دهند اما این پایان کار سیستم محسوب نمی شود بلکه تازه در این بخش سنسورها کار ابتدایی را برای خاموش سازی آتش آغاز می کند. در بخش اول سنسورها متوجه وقوع آتش سوزی می شوند و حالا باید وارد فاز دوم شویم که پنل مرکزی در آن نقش مهمی را ایفا می کند.

سنسورها به پنل مرکزی اطلاعات مربوط به آتش سوزی را ارسال می کنند. در این شرایط سیستم به صورت خودکار باید این اطلاعات را برای یک عملیات اطفا حریق موفق پردازش کند. پس از پردازش پنل مرکزی باید سیگنال هایی که دریافت کرده است را به دو بخش مختلف از سیستم هدایت کند. یکی از مواردی که باید در این مرحله صورت بگیرد ارسال سیگنال های لازم به سیستم اعلام حریق می باشد که باید به واسطه آن سیستم برای هشدار دادن به افراد بر اساس دستوراتی که برنامه ریزی شده است اقدامات لازم را انجام دهد.

همچنین برای اینکه در نهایت عملیات اطفا حریق را شاهد باشیم سیگنال هایی که به پنل مرکزی ارسال شده است را باید پنل به سیستم اطفا ارسال کند. در این بخش باید عملیات خاموش سازی به صورت اتوماتیک صورت بگیرد. به همین دلیل است که ما میگوییم پنل مرکزی یکی از مهمترین اجزا در سیستم می باشد. اگر پنل مرکزی به درستی کار نکند ما شاهد این هستیم که سیستم به صورت کامل ناکارآمد می باشد. چرا که نقص در پنل به معنای این است که نه آتش سوزی تشخیص داده می شود و نه هشدارهای لازم داده می شود و در نهایت هیچ عملیات اطفایی هم انجام نمی شود.

 

عملیات اطفا حریق

انواع خاموش کننده

برای موفقیت آمیز بودن عملیات اطفا حریق باید سیستم از خاموش کننده ای کارآمد استفاده کند. فرقی نمی کند شما به صورت دستی و یا به صورت اتوماتیک برای خاموش سازی آتش استفاده می کنید. به هر حال باید از برخی از مواد های خاموش سازی استفاده کنید تا بتوانید عملیات موفقی را داشته باشید. از همین رو ما در این بخش قصد داریم به شما در مورد انواع خاموش کننده اطلاعات لازم را ارائه دهیم تا شما در این مطلب به صورت کامل با اطفا حریق و تمامی ابعاد آن آشنا شوید.

خاموش کننده هایی که برای عملیات اطفا حریق به آن نیاز داریم دارای انواع مختلفی می باشد. اما این خاموش کننده ها را می شود بر اساس نوع کاربری به دو دسته اصلی تقسیم کرد که هر یک در نهایت برای ما یک کار را انجام می دهند اما کاربری در هر یک با دیگری متفاوت می باشد. اما اینکه کدام بهتر است امری است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد. مهمترین و اصلی ترین انواع خاموش کننده های مورد استفاده در یک فرایند خاموش سازی و مهار آتش سوزی عبارت اند از:

  1. کپسول های دستی اطفا حریق

یکی از مهمترین انواع خاموش کننده هایی که در یک عملیات اطفا حریق می تواند مورد استفاده قرار بگیرد کپسولهای دستی اطفا حریق هستند.. این کپسول ها در خاموش کردن آتش به ما کمک می کنند و به صورت دستی شما می توانید از آن برای مهار آتش سوزی اقدام کنید. این کپسول ها دارای کاربری ساده ای هستند و کسی که قرار است با آنها کار کند نیازی ندارد که آموزش های پیچیده ای را پشت سر بگذارد. معمولا بر روی این کپسول ها راهنمای استفاده از آنها نیز درج شده است.

همچنین باید بدانید که برای موفقیت آمیز بودن عملیات اطفا حریق کپسول های دستی دارای وزن های متفاوتی هستند که هر یک برای مهار آتش هایی با اندازه های مختلف می تواند کاربردی باشد. اما باید این را هم بدانید که خود کپسول های دستی نیز از مواد مختلفی تشکیل شده اند. به همین دلیل ما با مواد خاموش کننده متفاوتی در کپسول های دستی روبرو هستیم که در این بخش باید این موارد را هم به شما معرفی کنیم. مهمترین انواع خاموش کننده هایی که در کپسول های دستی به کار گرفته می شود و می تواند در خاموش سازی آتش به ما کمک کند عبارت اند از:

  • آب و گاز: یکی از موادی که می تواند در کپسول های دستی برای عملیات اطفا حریق مورد استفاده قرار بگیرد مخلوط آب و گاز می باشد. این کپسول ها به ما در خاموش کردن آتش سوزی های مختلف در کلاس های مختلفی می تواند کمک کند. به همین دلیل یکی از مهمترین انواع خاموش کننده ها برای ما این کپسول های حاوی آب و گاز هستند که کاربردهای زیادی دارند و معمولا در مناطق مسکونی، در خانه ها و یا در مراکز تجاری از آنها به صورت گسترده ای استفاده می شود.
  • گاز کربنیک: از دیگر مواد خاموش کننده ای که در کپسول های دستی برای یک عملیات اطفا حریق مورد استفاده قرار می گیرد گاز کربنیک می باشد. این گازها دارای وزنی هستند که می توانند به محض ورود به محیط آتش سوزی جای اکسیژن را بگیرند و آتش بدون اکسیژن خاموش شود. از این نوع مواد خاموش کننده هم معمولا استفاده های زیادی صورت می گیرد و این خاموش کننده ها نیز دارای کاربردهای زیادی هستند. البته باید در مورد کلاس های آتش سوزی به خوبی  مطالعه کنید تا متوجه شوید برای هر کلاس آتش سوزی چه کپسولی مفید می باشد.
  •  پودری: از دیگر مواد خاموش کننده ای که در کپسول های دستی برای موفقیت آمیز بودن یک عملیات اطفا حریق به کار می رود می شود به مواد پودری اشاره داشت. مواد پودری در ابتدا برای مهار آتش منسوخ شده و کنار گذاشته شدند اما با روی کار آمدن کپسول های دستی ما شاهد این بودیم که استفاده از کپسول های پودری با گستردگی زیادی روبرو شد. از همین رو این مواد یکی دیگر از انواع خاموش کننده هایی هستند که می توانند به روش قطع اکسیژن، آتش سوزی به وجود آمده در محیطی را مهار و خاموش کنند.
  1. مواد خاموش کننده مورد استفاده در سیستم های اتوماتیک

از دیگر روش هایی که شما می توانید به واسطه آنها یک عملیات اطفا حریق موفق داشته باشید، اطفا حریق اتوماتیک می باشد که به صورت سیستمی صورت می گیرد. در واقع ما برای اطفا حریق در این روش از سیستم هایی استفاده می کنیم در این سیستم ها مواد مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. به همین دلیل در این بخش انواع مواد موجود برای خاموش سازی سیستمی آتش ها را می خواهیم به شما معرفی کنیم. مهمترین خاموش کننده هایی که ما در سیستم های اتوماتیک می توانیم به کار بگیریم عبارت اند از:

  •     پخش آب
  •     پخش کف
  •     پخش گاز کربنیک

 

نکته: از نظر نوع مواد ما در خاموش کننده ای مختلفی که برای عملیات اطفا حریق به کار می گیریم یکپارچگی وجود دارد. یعنی ما با مواد متفاوتی در سیستم های دستی و اتوماتیک روبرو نیستیم اما می توانیم از این مواد در محفظه های متفاوتی برای خاموش سازی به روش های متفاوتی استفاده کنیم. با توجه به موارد مطرح شده همراه ما باشید تا در ادامه این مطلب به طبقه بندی آتش سوزی ها که در اطفا حریق می تواند به شما کمک زیادی کند بپردازیم.

 

طبقه بندی آتش سوزی ها

یکی از مهمترین مواردی که در عملیات اطفا حریق دارای اهمیت میباشد طبقه بندی آتش سوزی ها می باشد. شما باید بدانید که با چه نوع آتشی روبرو هستید تا بتوانید به درستی با آن مقابله کنید. اهمیت این موضوع در این است که گاهی مواد خاموش کننده ای برای یک آتش، حکم مواد قابل اشتعال برای آتشی دیگر را دارد یا برای یک نوع از آتش سوزی دیگر موجب افزایش حادثه می شود. برای مثال اگر ما با آتش سوزی الکترونیکی روبرو باشیم ریختن آب برای مهار آتش نمی تواند کارساز باشد. مهمترین طبقه بندی های آتش سوزی ها عبارت اند از:

  • آتش سوزی فلزات قابل اشتعال: یکی از انواع عملیات اطفا حریق مربوط به اقداماتی می شود که ما برای مهار آتش هایی به کار می گیریم که دلیل اصلی بروز آنها فلزات قابل اشتعال می باشد. در مورد این آتش سوزی ها ما باید اقداماتی را انجام دهیم که به صورت مشخص برای خاموش کردن این آتش سوزی مناسب می باشد. اما ما در مهار هر نوعی از آتش سوزی ها در واقع باید به دنبال این باشیم که مثلث آتش را به صورت کامل یا به صورت یکی از اضلاع خنثی کنیم.
  • آتش سوزی وسایل برقی: یکی دیگر از انواع آتش سوزی ها که ما باید عملیات اطفا حریق مربوط به آن را انجام دهیم آتش سوزی هایی می باشد که به دلیل اتصال های برقی صورت گرفته است.
  • آتش سوزی گازهای قابل اشتعال: از دیگر انواع آتش سوزی ها می تواند آتش سوزی هایی باشد که دلیل اصلی بروز آنها گازهای قابل اشتعال می باشد.
  • آتش سوزی مایعات قابل اشتعال: در برخی از موارد مایعاتی مانند بنزین، نفت، گازوئیل و یا سایر مایعات دیگر مهمترین عامل در ایجاد یک آتش سوزی هستند.
  • آتش سوزی خشک: یکی دیگر از انواع آتش سوزی ها محسوب می شود.

 

عملیات اطفا حریق

مثلث آتش چیست؟

برای یک عملیات اطفا حریق موفق ما نیاز داریم که مثلث آتش را خنثی کنیم. آتش برای اینکه بتواند باقی بماند به سه عنصر اصلی نیاز دارد که ما به آن مثلث آتش می گوییم. این سه عنصر عبارت اند از:

  •     حرارت
  •     اکسیژن
  •     مواد قابل اشتعال

اگر یک آتش این سه عنصر را داشته باشد به آتش سوزی ادامه می دهد اما شما می توانید با گرفتن یکی از این اضلاع از آتش موجب شوید که آتش به وجود آمده خاموش شود. این کار می تواند به صورت دستی و یا به صورت اتوماتیک برای شما انجام شود.

 

عملیات اطفا حریق چگونه است؟

با توجه به موارد گفته شده شما متوجه شدید که عملیات اطفا حریق چیست و متوجه شدید که می شود به روش های مختلفی برای مهار آتش اقدام کرد. اما آنچه که در یک آتش سوزی دارای اهمیت می باشد این است که شما باید سعی کنید یکی از اضلاع مثلث آتش را قطع کنید. برای این کار نیاز دارید که مواد قابل اشتعال آتش سوزی را شناسایی کنید و یا این مواد را خارج کنید یا با کمک خاموش کننده های متناسب با کلاس آن آتش برای گرفتن اکسیژن از آتش یا برای خنک کردن محیط اقدام کنید. هر یک از این روشها می تواند برای شما عامل خاموش کننده آتش باشد و موجب شود که عملیاتی که شما انجام داده اید یک عملیات کاملا موفق محسوب شود که آتش را به خوبی خاموش می کند.

 

سخن پایانی

عملیات اطفا حریق به مجموعه ای از اقداماتی گفته می شود که ما در زمان آتش سوزی برای مهار آتش انجام می دهیم. این عملیات می تواند به صورت دستی و یا به صورت اتوماتیک صورت بگیرد. نکته مهم دیگر این است که باید در یک عملیات اطفا حریق مثلث آتش را از بین برد که این کار باید با مواد خاموش کننده متناسب با دلیل آتش سوزی صورت بگیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *