اطفا حریق مایعات قابل اشتعال

اطفا حریق مایعات قابل اشتعال چگونه است؟ آتش سوزی به عنوان یکی از مهمترین حوادثی که می تواند برای ما خسارت های جبران ناپذیر مالی و جانی فراوانی را به همراه داشته باشد، امری قابل کنترل و قابل مهار می باشد. ما شاید در برابر برخی از حوادث نتوانیم چندان مقابله قابل توجهی داشته باشیم اما در برابر آتش سوزی می شود راهکارهایی را در نظر گرفت که از وقوع آتش سوزی جلوگیری کرد، یا در صورت وقوع از گسترش آن و به بار آوردن خسارت های بیشتر جلوگیری کرد. در این راستا اولین قدم شناسایی عواملی می باشد که می تواند موجب بروز یک حادثه آتش سوزی در یک مجموعه یا یک محوطه سربسته و یا سرباز شود.

مهمترین دلایل بروز آتش سوزی

اطفا حریق مایعات قابل اشتعال

پیش از بررسی اطفا حریق مایعات قابل اشتعال باید به این نکته بپردازیم که آتش سوزی به طور کلی بر اثر چه عواملی رخ می دهد. اگر بخواهیم به صورت کلی و جامع به این حادثه نگاه کنیم می توانیم بگوییم گاهی آتش سوزی به دلیل خطاها انسانی به صورت عمدی و یا سهوی رخ می دهد و گاهی به دلیل شرایط طبیعی و اتفاقات غیر قابل پیش بینی، اما منظور ما از دلایل آتش سوزی بررسی عاملی است که موجب افزایش و گسترش آتش سوزی می شود.

وقتی از اطفا حریق مایعات قابل اشتعال صحبت می کنیم به این معنا است، که گاهی آتش سوزی به این دلیل رخ می دهد که برخی از مایعات قابل اشتعال در محیط قرار دارند، این مایعات به دلایل مختلفی می تواند دچار حریق شود، اما در اطفا حریق آنچه که از اهمیت بالایی برخوردار است شناسایی عامل محرک حریق و کنترل آن، برای مهار آتش می باشد. اما باید بدانید که مایعات قابل اشتعال تنها دلیل بروز آتش سوزی محسوب نمی شود. یک آتش سوزی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی از آنها عبارت اند از:

• آتش سوزی به دلیل وجود گازهای قابل اشتعال که باید همراه باشد با عملیات اطفا حریق حاصل از گازهای قابل اشتعال
• آتش سوزی به دلیل وجود مایعات قابل اشتعال که باید همراه باشد با عملیات اطفا مایعات قابل اشتعال
• آتش سوزی حاصل از وجود جامدات قابل اشتعال، مانند چوب، پارچه و بسیاری از وسایل از این دست که سوخت آتش را فراهم میکند و باید برای این موارد از عملیات اطفا حریق مخصوص به خود استفاده کرد
• آتش سوزی به دلیل اتصالات الکتریکی که می تواند در بخش های مختلفی از یک مجموعه رخ دهد و باید برای اطفا آن از مسیر مشخصی اقدام کرد.

آتش سوزی به دلیل وجود مایعات قابل اشتعال به چه معنا است؟

ما متوجه شدیم که امکان دارد یک آتش سوزی به دلیل وجود مایعات قابل اشتعال رخ دهد، برای این منظور ما باید عملیات اطفا حریق مایعات قابل اشتعال را انجام دهیم، تا بتوانیم به این ترتیب آتش به وجود آمده را مهار و کنترل کنیم. اما منظور ما از مایعات قابل اشتعال چه مایعاتی هستند:

•     بنزین
•     نفت
•     گازوئیل
•     کروزن
•     اتیل الکل و سایر مایعاتی که قابل اشتعال و احتراق هستند و به راحتی در شرایط خاص دچار حریق می شوند.

ویژگی های مایعات قابل اشتعال

برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال در ابتدا باید بدانید که این مایعات چه ویژگی هایی دارند. تمامی مایعاتی که در بخش بالا به آنها اشاره داشتیم و همه انواع مایعات قابل اشتعال، مایعاتی هستند که فلش پوینت آنها معمولا از مقدار 8/37 کمتر می باشد و همچنین فشار بخاری که در آنها وجود دارد عموما از مقدار 8/2 بار بیشتر نمی شود. این مایعات معمولا به دلایل مختلفی از جمله فشار بخار پایین در دمای نسبتا پایین تبخیر می شوند و بخاری که از آنها حاصل می شود می تواند آتش سوزی های بسیار شدید و جبران ناپذیری را در پی داشته باشند.

باید به این نکته مهم هم در رابطه با اطفا حریق مایعات قابل اشتعال توجه داشته باشیم که این مایعات معمولا جاری نیستند و این مایعات در مکان هایی خاص ذخیره سازی می شوند. بسته به اندازه این مایعات، حجمی که دارند و نوعی که دارند معمولا در درام ها و یا در تانکرهای مخصوص نگهداری می شوند. همچنین امکان دارد این مایعات در خودروها، در ساختمان های اداری، تجاری و یا حتی در مراکز درمانی و یا مراکز سوخت رسانی نگهداری شوند و این خطر در آن بخش ها بیشتر باشد.

انواع مایعات قابل اشتعال از نظر حریق پذیری

برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال باید این نکته را هم بدانید که هر یک از این مایعات از نظر حریق پذیری شرایط متفاوتی دارند. یعنی این طور نیست که همه آنها در یک شرایط خاص دچار آتش سوزی شوند. اگر شما بخواهید به صورت دستی و عامدانه همه این مایعات را آتش بزنید می توانید با یک شعله کوچک کبریت این کار را انجام دهید، اما برای اینکه بتوانید از یک سری مایعات قابل اشتعال نگهداری کنید و خطری شما را تهدید نکند باید بدانید که این مایعات قابلیت های حریق پذیری متفاوتی دارند و هر یک مخاطراتی دارند که باید این مخاطرات را بشناسید، مهمترین مخاطراتی که این مایعات دارند عبارت اند از:

• یکی از مهمترین مخاطراتی که در مورد این مایعات وجود دارد و ما را به انجام عملیات اطفا حریق مایعات قابل اشتعال مجبور می کند این است که گاهی افراد بدون اینکه آموزش های لازم را در این رابطه ببینند اقدام به نگهداری از این مایعات می کنند و با خطای انسانی موجب بروز یک آتش سوزی می شوند.
• یکی دیگر از مخاطراتی که شما را تهدید می کند این است که افراد این مایعات را بیش از اندازه مجاز در یک مکان با فضای محدود نگهداری می کنند.
• از دیگر مواردی که می تواند در نهایت منجر به عملیات اطفا حریق مایعات قابل اشتعال شود این است که در زمان نگهداری از برخی ابزارهای نگهدارنده مانند شن و ماسه در کنار این مایعات خودداری می کنند و شرایط را برای احتراق راحتتر فراهم می کنند.
• اگر این مایعات به دلایل مختلفی در فضای محیط پاشیده شوند و یا در این فضا پراکنده شوند، احتمال دارد به دلایل مختلفی مانند اختلاف دما دچار حریق شوند.
• اگر شما این مایعات را در زمان تخلیه به درستی تخلیه نکنید خطرات زیادی شما را تهدید می کند. برخی از این خطرات که در نهایت شما را به انجام عملیات اطفا حریق مایعات قابل اشتعال مجبور می کند، انفجار و یا آتش سوزی های بزرگ می باشد. اگر بتوانید استانداردهای لازم را مطالعه و سپس برای تخلیه این مایعات اقدام کنید این مخاطرات را تا اندازه زیادی کاهش می دهید.
• یکی دیگر از مخاطراتی که برای ما وجود دارد این است که باید بدانیم نگهداری از این مایعات باید در شرایط خاصی صورت بگیرد، چرا که این مایعات موادی هستند که می توانند بسیار راحت تر از آنچه ما تصور می کنیم دچار حریق شوند.

به چه دلایلی در محیط های نگهداری از مایعات قابل اشتعال حریق رخ می دهد؟

اگرچه برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال دانستن این نکته نمی تواند کمک کند، اما باید بدانید که برای پیشگیری از بروز آتش سوزی در این محیط ها دانستن این موارد می تواند بسیار کاربردی و موثر باشد. به همین دلیل ما در این بخش قصد داریم برخی از مواردی که می تواند منجر به بروز آتش سوزی در چنین مکان هایی شود را به شما معرفی کنیم، برخی از مهمترین عوامل آتش سوزی مایعات قابل اشتعال عبارت اند از:

جرقه‌های ناشی از تجهیزات الکتریکی موجود در محیط.

• گاهی ما برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال اقدام می کنیم تنها به این دلیل که برخی از افراد عدم استعمال دخانیات در آن محدوده را رعایت نکرده اند.
• یکی دیگر از مواردی که می تواند موجب بروز آتش سوزی شود تخلیه الکترواستاتیکی می باشد.
• گاهی از لوله های اگزوز وسایل نقلیه جرقه هایی زده می شود که عامل بروز آتش سوزی است.
• اگر در آن محیط جوشکاری کنید، جرقه های ناشی از آن عامل حریق می باشد.
• جرقه حاصل از اصطکاک ابزار‌آلات یا سایر ادوات فلزی از دیگر موارد بروز حریق محسوب می شود.
• یکی دیگر از مواردی که به صورت شایع رخ می دهد و ما را مجبور می کند که برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال اقدام کنیم گرمای ناشی از تجزیه مواد ارگانیک می باشد که به صورت طبیعی رخ می دهند.
• برای اینکه پرسنل در این محیط ها خود را گرم نگه دارند معمولا از وسایلی مانند هیترها استفاده می کنند این امر می تواند موجب افزایش دمای محیط شده و در نهایت یک آتش سوزی را رقم بزند.
• در برخی دیگر از موارد آتش سوزی از عهده ما خارج بوده و عواملی مانند یک صاعقه می تواند عامل اصلی آتش سوزی شود.

اطفا حریق مایعات قابل اشتعال چگونه است؟

راهکارهای زیادی برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال وجود دارد. در این مسیر ما هم باید از روشهای نوین استفاده کنیم و هم این که از بهترین خاموش کننده ها در این رابطه بهره ببریم تا بتوانیم حریق به وجود آمده را مهار کنیم. استفاده از روش هایی مانند بهره برداری از سیستم های هوشمند برای ما به خصوص در محیط های بسته می تواند یک راه حل مناسب باشد. همچنین روش های دستی مانند استفاده از کپسول های آتش نشانی هم برای ما می تواند بسیار مفید و کاربردی باشد.

اما به غیر از این که ما به چه صورتی برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال اقدام میکنیم، اینکه از چه ابزار و خاموش کنند هایی بهره می بریم هم اهمیت زیادی دارد. برای مثال ما می توانیم برای خاموش سازی حریق هایی که به دلیل وجود مایعات قابل اشتعال به وجود آمده اند از هیدروژن و یا از هلیوم استفاده کنیم. اما بعد از این دو می توانیم از آب هم بهره ببریم چرا که آب ویژگی های مهمی دارد که به ما در کنترل حریق کمک می کند. برخی از ویژگی هایی که این سه عامل دارند عبارت اند از:

• استفاده از این خاموش کننده ها برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال آسیب های جانبی کمتری را در پی دارد. به خصوص اگر در محدوده آتش سیستم های آبی دیگری وجود داشته باشند.
• در این شرایط ذرات دود کمترین میزان آسیب رسانی را خواهند داشت. به همین دلیل این خاموش کننده ها از بهترین نوع خاموش کننده ها محسوب می شوند.
• نصب و راه اندازی این سیستم ها بسیار آسان است.
• لوله کشی های این سیستم ها بسیار محدودتر می باشد.
• در زمان استفاده از این خاموش کننده ها ما به نازل های زیادی نیاز نداریم.
• اطفا حریق مایعات قابل اشتعال با این خاموش کننده ها بسیار موثر می باشد. چرا که در رمقابله با این آتش سوزی ها، این خاموش کننده ها ظرفیت خاموش سازی و مهار و اطفا بسیار بالایی دارند.
• اگر از این خاموش کننده ها استفاده کنیم می توانیم در زمانی بسیار کم شاهد افت دمای محیط باشیم، توجه کنید که از بین رفتن حرارت می تواند موجب خاموشی آتش سوزی شود.
• برای استفاده از این خاموش کننده ها شما به فضای زیادی نیاز ندارید و سریع می توانید در فضای محدود از آنها استفاده کنید.
• این خاموش کننده ها هیچ آسیبی به طبیعت وارد نمی کنند و دوستدار محیط زیست می باشند.

آموزش اطفا حریق مایعات قابل اشتعال

اطفا حریق مایعات قابل اشتعال می تواند به روش های مختلفی صورت بگیرد. اگر شما از یک سیستم هوشمند برای این کار استفاده کنید نیاز به هیچ اقدام دستی ندارید، این روش نیازی به هیچ آموزشی هم ندارد و تنها باید از دستگاه بر اساس دستورالعمل هایی که دارد مراقبت کنید که همیشه در حالت فعال باقی بماند، اما اگر بخواهید از سیستم های دستی و کپسول های آتش نشانی استفاده کنید باید نحوه کار با این کپسول های را بدانید. کار با این کپسول ها بسیار ساده می باشد، در ابتدا باید به آتش نزدیک شوید، ضامن کپسول را بکشید، نازل را به سمت آتش هدایت کنید و با استفاده از اهرم پاشش را انجام دهید تا به خوبی آتش را کنترل و مهار نمایید.

سخن پایانی

اطفا حریق مایعات قابل اشتعال باید بر اساس استانداردهای کلاس مربوطه صورت پذیرد. اگر شما در مورد برخی از مایعات مانند اسیدها از آب استفاده کنید می توانید موجب افزایش دما شده و آتش را گسترده تر کنید، همچنین اگر این آتش سوزی اتصالات برقی را هم درگیر کرده باشد استفاده از آب نمی تواند برای شما مفید باشد و می تواند صدمات زیادی را به همراه داشته باشد.