اطفا حریق اتاق برق 

احتمال وقوع آتش سوزی همیشه در هر موردی وجود دارد و باید از ایجاد شرایط برای وقوع آتش سوزی جلوگیری کرد. اما گاهی خطاها انسانی و یا برخی از اتفاقات غیره منتظره امکان دارد که رخ دهد و موجب شود که آتش سوزی شکل بگیرد. در این شرایط باید برای اطفا حریق اقدام کرد و مانع از این شد که آتش گسترش پیدا کند و یا صدمات جدی و جبران ناپذیر زیادی را به افراد بزند. ما در مطالب قبلی در خصوص اینکه چه روش هایی برای خاموش کردن آتش وجود دارد صحبت کردیم اما نکته ای که وجود دارد این است که اگر این آتش سوزی در محلی الکتریکی و برقی باشد باید چگونه آن را مهار کرد؟ در این صورت آیا استفاده از سیستم های هوشمند اطفا حریق و یا کپسول های دستی برای خاموش کردن آتش موثر و کاربردی است؟

سیستم اطفا حریق اتاق برق

اطفا حریق اتاق برق

اطفا حریق اتاق برق دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد و نیاز به رعایت نکات بسیار مهمی دارد. این روزها میزان استفاده از برق در کشورهای مختلف بسیار بالا می باشد. زمانی که دولت ها می خواهند برق را به کشور برسانند و یا در ساختمان های مهم برق را تامین کنند نیاز دارند که محل هایی را در اختیار داشته باشند که به آنها اتاق برق می گویند. اتاق های برق دارای اهمیت بسیار ویژه ای هستند. به همین دلیل اطفا حریق اتاق برق دارای اهمیت زیادی است چرا که امنیت اتاق های برقی بسیار حساس می باشد و احتمال وقوع آتش سوزی در این بخش ها بسیار زیاد می باشد و آسیب های حاصل از این آتش سوزی هم می تواند بسیار گسترده تر باشد و مردم و افرادی که در آن نزدیکی هستند را با تهدیدهای بسیار زیادی همراه کند و موجب بروز حوادث جبران ناپذیری شود.

راهکارهای حفاظت از اتاق برق

باید بدانید که در درجه بندی سیستم های اعلام و اطفا حریق اتاق برق در درجه c  قرار دارد و باید بر اساس درجه بندی که دارد این بخش را مورد حفاظت قرار داد و همچنین باید سعی کرد دقیقا بر همین اساس عملیات و فرایند اطفا حریق را پیگیری کرد. باید برای محافظت از این بخش و باید برای اطفا حریق احتمالی در این بخش شرایطی را در نظر داشت و سیستمی را طراحی کرد که بتواند به اندازه کافی کارآمد باشد. به همین دلیل در بخش بعدی در مورد طراحی سیستم حفاظت از اتاق برق خواهیم گفت.

طراحی سیستم اطفا حریق الکتریکی

اطفا حریق اتاق برق و اتاق های الکتریکی باید بسیار دقیق صورت بگیرد. به همین دلیل عموما طراحی سیستم های کاربردی برای اطفا حریق در این بخش ها به صورت کاملا نرم افزاری صورت می گیرد تا در محیط های سه بعدی نرم افزاری مورد تست قرار بگیرد. برای اینکه بتوانید یک سیستم مناسب را برای مهار و کنترل آتش سوزی در نظر بگیرید ما به شما توصیه می کنیم مولفه های مشخصی را دنبال کنید. این مولفه های بسیار مهم در این رابطه عبارت اند از:

• باید طراحی بر اساس ابعاد اتاق برق باشد. حجم بر اساس متر مکعب و همچنین بررسی طول و عرض و ارتفاع در این رابطه دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد. از همین رو از شما می خواهیم که این مولفه مهم را در زمان طراحی سیستم اطفا حریق اتاق برق در نظر داشته باشید.
• باید بررسی کنید و ببینید که آیا در اتاق برق سقف و کف کاذب وجود دارد یا خیر و ابعاد این بخش را بهم به خوبی بدانید.
• باید نحوه چینش تمامی سیستم های برقی موجود در اتاق را مد نظر قرار دهید و بر اساس آنها طراحی را انجام دهید.
• باید بدانید که نوع سیستم سرمایشی و گرمایشی موجود در اتاق برق برای اطفا حریق اتاق برق اهمیت زیادی دارد. باید نوع این سیستم ها را بدانید و همچنین میزان سرعت پرتاب باد را در این سیستم ها محاسبه کنید.
• محل عبور کابل ها باید برای شما مشخص باشد اینکه این کابل ها از لدرهای سقفی عبور کرده اند و یا اینکه از سقف یا کف کاذب رد شده اند.
• موقعیت جغرافیایی هم نقش بسیار مهمی دارد و باید بدانید که اتاق برق ها در کدام شهر ها و با چه ارتفاعی از سطح دریا قرار دارند.
• باید مناطق مورد نیاز برای اطفا حریق اتاق برق و زون بندی ها را به دقت شناسایی نمایید و بر اساس آنها برای اطفا حریق اقدام کنید.
• باید دمای کاری اتاق برق ها را به خوبی بدانید. معمولا دمای استانداردی که باید در اتاق برق ها باشد، 20 الی 24 درجه سانتی گراد می باشد. اگر دما از این مقدار استاندارد بیشتر شود شما باید این نکته را به سرعت تشخیص دهید.
• باید غلظت محیط را محاسبه کنید. بر اساس استاندارد کلاس c غلظت محیط باید بین 7 الی 9 باشد اگر از این مقدار تجاوز کند و یا کمتر شود شما باید به سرعت متوجه شوید.

استانداردهای لوله کشی اتاق برق

اطفا حریق اتاق برق معمولا توسط سیستم های هوشمند صورت می گیرد. شما باید برای نصب این سیستم های هوشمند شرایط ویژه ای را در نظر داشته باشید. یکی از ملزومات شما در زمان نصب و راه اندازی این سیستم ها لوله کشی ها می باشد. باید استانداردهای خاصی را در مورد نحوه لوله کشی و جنس و قطر لوله ها در نظر داشته باشید تا بتوانید بر این اساس لوله ها و کابل هایی که درون لوله ها قرار می گیرد محافظت کنید که خود سیستم دچار مشکل نشود.

لوله های گالوانیزه گرم مهمترین و اصلی ترین لوله هایی هستند که شما باید برای لوله کشی سیستم اطفا حریق اتاق برق در نظر داشته باشید. این لوله ها همچنین باید سایزی استاندارد داشته باشند که بهترین شرایط برای آنها سایز سیزده و نیم می باشد. همچنین اتصالات این لوله ها نیز باید در شرایط کاملا استانداردی تعریف شود. نکته مهم این است که در برخی از نقاط به دلیل شرایط خم خوردن لوله شما مجبور به استفاده از لوله فلکسیبل هستید که در این شرایط باید کابل های نسوز را از داخل آن عبور دهید تا امنیت را حفظ کنید.

کابل های نسوزی که باید در سیستم اطفا حریق اتاق برق در بخش هایی که از لوله های فلکسیبل استفاده می شود به کار ببرید باید استانداردهای مشخصی داشته باشند. این کابل ها باید سیلیکونی باشد و همچنین برای امنیت بیشتر باید دارای شیلد محافظی به به سایز 1.5*2 و 1.5*3 باشد. نکته مهمی که باید در نظر بگیرید این است که امکان دارد در زمان وقوع حریق خود این کابل ها اگر نسوز نباشد دچار حریق شود و کل سیستم را به صورت کامل از کار بیاندازد. به همین دلیل استفاده از کابل های نسوز در این رابطه دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد.

سنسورهای مختلف مورد استفاده برای اطفا حریق الکتریکی

می توان برای اطفا حریق اتاق برق از سیستم های مختلفی استفاده کرد و از سنسورهای مختلفی کمک گرفت. هر یک از این سنسورها می تواند دارای اهمیت بسیار زیادی باشد و کاربردهای مخصوص به خود را داشته باشد. به همین دلیل ما قصد داریم در این بخش از مطلب هر یک از انواع این سنسورها و دتکتورها را به شما معرفی کنیم که شما می توانید از آنها برای اطفا حریق الکتریکی استفاده کنید و از عملکرد صحیح آنها و کارآمدی آنها به طور کامل مطمئن باشید.

1. کنترل پنل مرکزی

یکی از سنسورهای اصلی و مهم در اطفا حریق اتاق برق می تواند استفاده از کنترل پنل مرکزی یا همان تابلوی اصلی مدار فرمان سیستم اطفا حریق الکتریکی یا اتاق برق باشد که حکم مغز اصلی و مرکز فرماندهی را بر عهده دارد و هرگونه اختلال در آن می تواند کل سیستم را از بین ببرد. تمامی اجزای یک سیستم اطفا حریق به همین بخش متصل می باشد و سیگنال های اصلی را به همین بخش مخابره می کند و مرکز فرماندهی می تواند بر این اساس بخش های موجود را برای مهار آتش فعال کند.

2. انواع سنسورهای تشخیص دهنده

از دیگر اجزای بسیار مهم در سیستم اطفا حریق اتاق برق سنسورهای تشخیص دهنده آتش هستند. این سنسورها دارای انواع مختلفی می باشند. برخی از آنها در تشخیص دود و برخی در تشخیص حرارت نقش مهمی دارند. برخی دیگر از این سنسورها در برابر حرارت و شعله حساسیت بالایی دارند و برخی در تشخیص گاز می توانند مفید عمل کنند تا به این ترتیب بتوانند وقوع آتش سوزی را به سیستم اصلی و مرکزی سیستم اعلام و اطفا حریق الکتریکی اطلاع دهند تا پنل مرکزی سیستم ضد حریق را وارد مدارد کند.

3. سیستم های مکنده دود و یا نمونه گیر هوا

باید همیشه شرایط جوی حاکم بر اتاق برق و اتاق های الکتریکی مورد کنترل قرار بگیرد. برای اطفا حریق اتاق برق لازم است که شرایط جوی حاکم بر اتاق اندازه گیری و بررسی شود. به همین دلیل به کمک سیستم نمونه گیری هوای اتاق مدام مورد بررسی قرار می گیرد. اگر ذرات دود از استاندارد طبیعی تعریف شده سنگین تر باشد سنسورها وقوع آتش سوزی را تشخیص می دهند و به سیستم مرکزی اطلاع رسانی می کنند و سیستم مرکزی برای اقدامات بعدی سایر اجزای سیستم اطفا حریق را وارد مدار می کند.

4. استفاده از کابل های خطی حرارتی

در اتاق برق حرارت مشخص و البته در یک رنج باید در اطراف سرورها و رک ها و با سیستم های برقی وجود داشته باشد. از کابل های خطی حرارتی استفاده می شود تا میزان حرارت به صورت مداوم مورد اندازه گیری قرار بگیرد. برای هر یک از این کابل ها در خطوط مختلف دمایی را تعریف می کنند زمانی که میزان حرارت و دما در آن بخش بالاتر از میزان تعیین شده برود محل وقوع آتش سوزی تشخیص داده می شود و به این ترتیب اطفا حریق اتاق برق وارد فاز عملیاتی موثر می شود.

5. استفاده از شستی های سیستم اعلام و اطفا حریق الکتریکی

به صورت کلی سه نوع شستی در سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق برق مورد استفاده قرار می گیرد که وجود هر یک دارای ضرورت و اهمیت می باشد. اولین شستی برای اعلام حریق می باشد و دومین شستی برای اینکه است که ماده خاموش کننده و یا مهار کننده آتش را بتواند تخلیه کند و آتش را مهار کند. در نهایت شستی توقف خروج ماده می باشد که به صورت دستی کار می کند و می باید بعد از اطفا حریق آن را فعال کرده و خروج ماده خاموش کننده را متوقف کرد.

6. دستگاه تلفن کننده خودکار

معمولا برای اطفا حریق اتاق برق نیاز داریم که از تمامی تجهیزات ممکن و استاندارد استفاده کنیم. سیستم به تنهایی کمک کننده می باشد اما باید آتش نشانی هم از این موضوع مطلع شده و در صحنه حضور داشته باشد. سیستم تلفن کننده به صورت سیمکارتی عمل کرده و در این شرایط به شماره ای که برای آن تعریف شده است تلفن می کند تا فرد مورد نظر از وقوع آتش سوزی با خبر شود و بتواند نیروهای آتش نشانی را برای این کار خبر کند.

7. استفاده از انواع تجهیزات هشدار دهنده

علاوه بر تمامی این موارد یک سیستم اطفا حریق اتاق برق باید تجهیزات دیگری هم داشته باشد. تجهیزاتی که بتواند به صورت هشدارهای صوتی افراد اطراف آن محل را از وقوع یک آتش سوزی با خبر کند تا به این ترتیب امنیت را به صورت کامل برقرار سازد. برای این کار هم می تواند از دو سیستم کلی استفاده کند که هر یک می تواند به صورت جداگانه و یا به صورت توامان با دیگری مورد استفاده قرار بگیرد و در اطفا حریق و ایجاد شرایط ایمنی کمک کند.

یکی از تجهیزات هشدار دهنده برای سیستم اطفا حریق اتاق برق آژیر خطر می باشد. این آژیر به صدا در می آید و تمامی واحدهای دیگر را از بروز آتش سوزی با خبر می کند و می تواند هشدار خوبی باشد برای ترک محل و بیرون بردن افرادی که توانایی ریه های آنها ضعیف است. همچنین زنگ هشدار تخلیه ماده خاموش کننده هم می تواند کمک کند و به افراد اطلاع دهد که ماده خاموش کننده در حال پاشیده شدن می باشد و این افراد دقیقا از وضعیتی که در اتاق برق وجود دارد مطلع شوند و بتوانند در این رابطه تصمیم گیری کنند.

8. سیستم برق اضطراری

سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق برق خود با برق کار می کند. اگر اتاق برق دچار آتش سوزی شود و همین مسئله موجب شود که نیروهای انسانی برای حفظ امنیت برق را قطع کنند و یا موجب شود که به سیستم برقی خسارت هایی وارد شود و برق ساختمان به صورت کامل برود، خود سیستم اعلام و اطفا حریق الکتریکی هم از کار می افتد و به این ترتیب عملیات اطفا متوقف شده و تا زمان رسیدن نیروهای آتش نشانی خسارت های وارده می تواند بسیار سنگین تر و غیر قابل جبران تر شود.

به همین دلیل باید یک سیستم اطفا حریق اتاق برق حتما به منبع برق اضطراری هم متصل باشد. چرا که در این شرایط باید برق در این سیستم به صورت ایمن در جریان باشد تا سیستم از کار نیفتد. از همین رو یکی از مهمترین تجهیزات و امکانات و دتکتورهایی که باید در این سیستم ها وجود داشته باشد را می توانیم سیستم اتصال به برق اضطراری بدانیم، سیستمی که وجود آن برای اطفا حریق دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد و در صورت اختلال در آن آتش سوزی می تواند به راحتی وسعت بگیرد و خسارت های بسیار بیشتری را به وجود آورد.

9. نشانه ها و علائم اختصاری مربوط به عملکرد سیستم اطفا حریق

یک سیستم اطفا حریق باید نشانه هایی داشته باشد که کار با آن ساده تر شود. به همین دلیل باید در یک سیستم اطفا حریق اتاق برق تابلوهایی وجود داشته باشد که نحوه کارکرد و استفاده از سیستم را به صورت کاملا ساده ای شرح دهد. افراد باید بدانند که در حال حاضر سیستم فعال بوده و یا دچار نقص شده و اینکه اگر سیستم خاموش شده است باید چه اقداماتی را انجام دهند تا بتوانند دوباره سیستم را به مدار باز گردانند  و موجب شود که سیستم دوباره کار کند. همچنین نحوه استفاده از شستی ها هم باید در این تابلو برق کاملا مشخص باشد تا در شرایط لوزم همه افراد بتوانند از آن استفاده کنند.

سخن پایانی

شرایط برای اطفا حریق اتاق برق با شرایط برای اطفا حریق سایر بخش های دیگر متفاوت می باشد. از همین رو باید سیستم اطفا حریق الکتریکی را به گونه ای بر اساس معیارهای مشخصی طراحی کرد ه در صورت بروز آتش سوزی در این منطقه سیستم بتواند به خوبی عمل کرده و از گسترش آتش به بخش های دیگر جلوگیری نماید و شرایط ایمنی را دوباره به محیط باز گرداند.