حریق تحت‌الارضی
حریق تحت الارضی
حریق تحت‌الارضی یا آتش سوزی در معادن زیر زمینی به دو شکل برون زا و درون زا رخ می‌دهد. در نوع برون‌زا، برگرفته از نوسانات گرمای خارجی ناشی از آتش، تجهیزات الکتریکی معیوب یا اصطکاک مکانیکی ایجاد می‌شود که انسان در این مورد به طور قاطع دستی دارد.
در نوع درون زا احتراق ناشی از حریق خودبخودی زغال سنگ، سنگ‌های کربن‌دار یا سنگ معدن سولفید است؛ به این معنی که اگر یک منبع زیرزمینی حاوی متان، گرد و غبار، زغال سنگ یا پودر سولفید باشد در این مورد حریقی که ایجاد خواهد شد بسیار خطرناک است.
آتش سوزی‌های تحت‌الارضی قدمتی بسیار دیرینه دارند که در اثر مواد قابل احتراق مثل زغال سنگ ایجاد می‌شوند؛ این احتراق‌ها می‌توانند برای مدت‌ها و سالیان ادامه داشته باشندکه این عمل می‌تواند با گرم شدن اکسیداسیون در دمای پایین، رعد و برق، آتش سوزی‌های جنگلی یا حفاری‌های غیر قانونی صورت گیرد.
حریق تحت‌الارضی چیست؟
حریق تحت الارضی
حریق تحت‌الارضی نتیجه آتش سوزی در معادن زیرزمینی از جمله معادن زغال سنگ است و به دلایل مختلف از جمله پدیده‌های طبیعی یا استفاده نابجای انسان از منابع صورت می‌گیرد. این نوع احتراق با توجه به گازهای سمی که تولید می‌کند و خسارت‌‌های بسیار که ایجاد می‌کند دارای تبعات خطرناک بسیار برای انسان و محیط زیست است.
بنابراین دولت‌ها خصوصا در کشورهایی که غنی از معادن زغال سنگ هستند از جمله کشور ایران، باید متوجه این موضوع بوده و تمامی عواملی را که ممکن است باعث چنین احتراق‌هایی شود را کم کنند؛ در صورت چنین حریقی، اقدامات لازم برای سرکوب کردن آتش باید به بهترین شکل ممکن صورت گیرد.
این احتراق‌ها برای دولت‌ها به شکل گسترده‌ای آسیب‌های جبران ناپذیری به بار آورده که هنوز که هنوز است نتوانسته‌اند برای جبران این آسیب‌ها، اقداماتی صورتی دهند.
اقدامات لازم برای مقابله با حریق تحت‌الارضی
حریق تحت الارضی
برای مقابله با حریق تحت‌الارضی در حین وقوع، عملیات‌های خاصی صورت گرفته شده است؛ مانند استفاده از مواد غیر قابل اشتعال برای تکیه‌گاه‌های این منابع، تسمه نقاله دارای استقامت در مواجهه با آتش، کابل‌های الکتریکی به صورت عایق غیرقابل احتراق و سیستم‌های اطفاء حریقی مانند آب، میتوان کمک گرفت.
روش‌های ویژه، بازکردن و توسعه رسوبات این شرایط را ایجاد می‌کند که قسمتی از آتش از منابع جدا شده و گازهای تولید شده به وسیله آتش به راه خروجی ایجاد شده هوای در حال جریان کشیده شود، در مراحل ابتدایی گسترش آتش این نوع از احتراق با کمک مستقیم آب یا گل و لای اطفاء حریق می‌شوند.
آتش سوزی‌های زیرزمینی برون‌زا و همچنین احتراق‌های درون زیرزمینی که منشا آن‌ها از مکان‌هایی غیرقابل دسترس است با کمک سازه‌های ایزوله مخصوصی که هوا را در منطقه آتش قطع می‌کنند، سرکوب می‌شود. در برخی از شرایط لازم است که مناطق در حال سوختن را با کمک آب غرغابی کنیم.
در قسمت‌هایی از منابع تحت الارضی که مقداری از گاز متان را آزاد می‌کند استفاده از CO2 یا N2باعث جلوگیری از ایجاد انفجار در منطقه احتراق خواهد شد.
احتراق منابع زیرزمینی
حریق تحت الارضی
حریق تحت‌الارضی یا آتش سوزی‌های منابع زغال سنگ، یک خطر جدی برای سلامت و ایمنی افراد و محیط زیست محسوب می‌شودن؛ زیرا این احتراق‌ها دارای دودهای سمی هستند و باعث آتش سوزی جنگل‌ها شده و همچنین باعث فرونشست‌های زیرزمینی و سطحی زمین مثل خطوط لوله، جاده‌ها، خطوط برق و ساختمان‌ها خواهد شد. علت این احتراق‌ها می‌تواند در نتیجه عوامل انسانی یا به دلیل پدیده های طبیعی انجام گیرد.
اطفاء حریق تحت‌الارضی هم بسیار پرهزینه تمام می‌شود و نیز بسیار به سختی انجام می‌گیرد و زحمت زیادی طلب می‌کند و این وظیفه سنگین غرامت‌های گزافی بر دوش دولت‌ها خواهد گذاشت. این نوع احتراق در کشورهایی که دارای منابع بسیار زیر زمینی زغال سنگ هستند بیشتر اتفاق می‌افتد.
به دلیل اینکه دسترسی آسان به منابع زیرزمینی بسیار مشکل است؛ پس خاموش کردن این آتش‌ها به سختی انجام می‌گیرد برای این کار لازم است که به بررسی رابطه سوخت و اکسیژن پرداخت؛ به این منظور میتوان آتش را از منبع سوخت جدا کرد؛ مثل ایجاد حفاری در شیب‌های تند برای اطفاء حریق یا اینکه بستن حفره‌ها تا مانع رسیدن اکسیژن به این احتراق‌ها شود.
همچنین به کمک روش‌های دیگر میتوان با کمک آب و خنک کردن درجه حرارت را پایین آورد و باعث خاموشی آتش شد. زمانی که درجه حرارت حریق تحت الارضی بالا رود؛ مانند 540 درجه سانتی‌گراد، خاموش کردن احتراق ناشی از آن بسیار مشکل بوده و هم دارای هزینه‌های زیاد است.
این نکته را باید مد نظر داشت مناطقی که خشک هستند می‌توانند مجددا سوخته شوند که باید از این موضوع پیشگیری شود.
روش‌های اطفاء حریق تحت‌الارضی
حریق تحت الارضی
- ایجاد حفره‌های سوراخ در مناطق احتراق با متراژ 20 متر تا منبع آتش با کمک یک شبکه نظم
- پاشش آب یا گل در فضای اطراف آن در زمان‌های متمادی تا 2 سال
- پوشاندن کل فضا با یک لایه غیر قابل نفوذ به قطر 1 متر
- ایجاد مراتع در محیط‌های دارای آب و اکسیژن کافی
حریق تحت‌الارضی معمولا توسط نیروی امداد و نجات معادن سرکوب می‌شود که در این صورت منطقه دچار آسیب، با سد سازی جدا می‌شود و بعد از آن یک گاز بی اثر مثل نیتروژن برای مدتی وارد محوطه می‌شود که این عمل به وسیله خطوط لوله انجام می‌گیرد.
سخن پایانی
حریق تحت الارضی
در این مقاله درباره حریق تحت‌الارضی به طور کامل صحبت کردیم و عواقب بدی که در نتیجه این احتراق و در اثر سوء‌مدیریت درست عوامل دولت‌ها صورت می‌گیرد؛ این احتراق پیامدهای پرخطر و مضری داشته است که ممکن است جان بسیاری از افراد را به خطر بیندازد.
هر چند با پیشرفت علم اقدمات لازم برای اطفاء این نوع احتراق بسیار گسترده صورت گرفته است ولی هنوز این حریق خطرات ناشناخته خودش را داشته که در اثر بی‌تدبیری‌های انسان ممکن است ایجاد شود یا در اثر عوامل طبیعی که آسیب زننده و غیرقابل برگشت است.
پس این نوع حریق نیز باید جزو حریق‌های مهمی در نظرگرفته شود و برای این احتراق هم اقدامات پیشگیرانه صورت گیرد و نیز زمانی که آتش سوزی منابع زیرمینی رخ داد بتوان تمامی روش‌های عملیاتی پیشرفته را برای اطفاء این نوع از حریق صورت داد و تا زمانی که عواقب وخیم‌تری ایجاد نکند آن را مدیریت کرد؛ خصوصا در کشور مثل ایران که دارای معادن بسیار غنی است باید این مدیریت به شکل درستی صورت گیرد.