حریق برق
حریق برق
یکی از معمول‌ترین احتراق‌ها خصوصا در اماکن تجاری، حریق برق است. حریق ناشی از برق به طور معمول توسط اتصال دو سیم فاز و نول یا دو سیم فاز در جریان‌های برقی سه فاز ایجاد می‌شود که در شرایط اتصال نادرست، ایجاد جرقه و تشکیل حرارت بالا، با قابلیت محیط اطراف از مواد قابل اشتعال، به احتمال زیاد آتش سوزی رخ خواهد داد؛ این شکل از احتراق، حریق ناشی از برق شناخته شده است.
احتراق‌های ایجاد شده ناشی از برق به دلیل خرابی کابل‌های برق یا سیم‌پیچی‌های قدیمی و یا فشار به فیوز برق در اثر حرارت ایجاد شده، در نتیجه مصارف بسیار، صورت خواهد گرفت.
بنابراین اگر در یک جریان عبور برق مقدار ولتاژ در حال انتقال بیشتر از مقاومت الکتریکی کابل‌های برق باشد، موجب تشکیل گرمای زیاد و سوختن روکش پلاستیکی سیم‌های برق شده و باعث ایجاد آتش سوزی خواهد شد، اما اگر فیوز برق طبق اصول درست در مسیر عبور جریان برق باشد به سرعت در اثر حرارت ایجاد شده قطع خواهد شد و از حریق ناشی از برق ممانعت به عمل خواهد آورد.
حتما در جلوگیری از احتراق‌های ناشی از برق از دستکاری کردن یا جابجایی کنتور برق اجتناب کنید؛ چون این فیوزها طبق دستورالعمل‌های الکترونیکی نصب شده‌اند و در صورت جابجایی‌های بی‌مورد و بدون آگاهی باعث ایجاد احتراق خواهید شد.
برای جلوگیری حریق ناشی از برق باید به چند نکته مهم توجه داشته باشید که سیم کشی‌های محل‌هایی که وجود مواد قابل احتراق در آن است، به شیوه درستی انجام گیرد و از کابل‌های با کیفیت برای برق‌کشی این محل‌ها استفاده شود.
ضمن اینکه در هر متراژ کم سعی شود در مسیر جریان عبور برق فیوزهای برق اتوماتیک نصب شود که در صورت وجود مشکل جریان انتقال درکسری از ثانیه قطع شود؛ همچنین بهتر است فیوزهایی در مسیر سیم‌پیچی‌های فاز تعبیه شود.
حریق برق یکی از عوامل ایجاد احتراق
حریق برق
همانطور که گفتیم آتش سوزی‌های ناشی از برق از معمول‌ترین آتش سوزی‌ها در محل‌های تجاری و کارگاه‌ها است که در صورت چنین حریقی پیشامدهای ناگواری با پیامدهای بالای مالی و جانی اتفاق خواهد افتاد و خسارت‌های جبران‌ناپذیری برای کارفرمایان ایجاد خواهد کرد.
به این جهت باید با وسواس بسیار کنتورهای برق و کابل‌کشی‌های آن مورد واررسی و بازبینی قرار گرفته شده و از تکنسین‌های مجرب در این زمینه بخواهید که با دقت کامل از درستی اتصالات اطمینان کامل حاصل نمایند. همچنین چنین اماکنی باید دارای تجهیزات و سیستم اعلام حریق باشند که اگر حریقی در اثر حریق ناشی از برق اتفاق افتاد به سرعت سرکوب شده و مانع از دامنه‌دارشدن احتراق شود.
بنابراین اگر در آپارتمان‌های مسکونی سیم‌کشی برق مناسب انجام نشده باشد و فشار زیادی در اثر استفاده از وسایل برقی نامرغوب و دارای مصرف بالا ایجاد شود و ممکن است که موجب ایجاد جرقه و احتراق شود. پس باید اصول استفاده درست از وسایل برقی مورد نیاز را به خوبی بشناسید که این وظیفه و مسئولیت فردی هر شخص است.
اطفاء حریق برق
اطفاء این نوع از حریق دارای اصول و مقرارت مخصوص به خودش است و تحت هیچ شرایطی برای اطفاء این نوع از احتراق از روش‌ها و راه‌های پرخطر استفاده نکنید. یکی از این موارد استفاده نادرست، به کارگرفتن آب جهت اطفاء حریق ناشی از برق است؛ پس به هیچ وجه از آب برای خاموش کردن این نوع احتراق استفاده نکنید، چون آب دارای قدرت رسانایی بالایی برای برق است و در نتیجه اتصال آب با برق ممکن است شما دچار شوک برقی شوید.
همچنین باید از این موضوع مطلع باشید که با پاشیدن آب بر روی حریق‌های ناشی از برق، موجب انتشار آتش شده و آب جریان برق را به دیگر بخش‌ها هدایت می‌کند و باعث امکان گسترش احتراق و انتقال شعله به مواد قابل اشتعال خواهد شد.
این نکته را مدنظر داشته باشید که برای خاموش کردن حریق برق به هیچ وجه خود سر عمل نکنید و حتما با ماموران آتشنشانی تماس حاصل فرمایید.
مدیریت حریق برق
چند روش فردی برای روبرو شدن با حریق برق وجود دارد؛ اولین کار این است که دو شاخه دستگاه مورد نظر را از پریز خارج کنید و سپس حتما با نزدیک‌ترین اداره آتشنشانی نزدیک خود تماس بگیرید. اگر دسترسی به کنتور برق دارید که از نوع آنالوگ است به سرعت فیوز را قطع کنید که اتصال برق در حال جریان از بین برود که این عمل خیال آسوده برای شما ایجاد خواهد کرد.
در این نوع احتراق‌های معمولی می‌توانید با استفاده از پتو حریق ایجاد شده را خاموش کرده و این در صورتی است که شعله آتش زیاد نباشد تا پتو دچار احتراق نشود. در چنین مواردی سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید و بر اثر دستپاچگی اقدامی انجام ندهید که خطر را بیشتر کند.
مواردی که بیان شد، چند روش از شیوه خاموش کردن احتراق خانگی است و به شما امکان مناسب‌تر برای اطفاء این نوع احتراق را خواهد داد. ولی حتما لازم است که برای آتش سوزی‌های برقی در هر میزانی که باشد با نیروهای آتشنشانی تماس بگیرید.
بهترین اطفاء کننده برای حریق برق کدام است؟
حریق برق از جمله آتش سوزی‌هایی است که مناسب‌ترین خاموش کننده برای این نوع از احتراق متعلق به کلاس حریق نوع C است و برای اطفاء آن باید از کپسول آتشنشانی نوع C استفاده کنید.
حریق ناشی از برق، در طبقه بندی کلاس C قرار گرفته می‌شود و دلایل ایجاد این احتراق، سیم‌کشی‌های قدیمی برق و یا سیم‌پیچی‌های دارای اصول نادرست هستند که موجب افزایش آمپر جریان در حال عبور برق شده و ایجاد آتش سوزی خواهد کرد. همچنین این شکل از حریق به سرعت گسترش یافته و در اثر آتش سوزی یک دستگاه برقی احتراق به سایر وسیله‌ها منتقل شده و شعله‌های بیشتری ایجاد خواهد شد.
آشنایی با نوع حریق برای اطفاء مناسب آن دارای اهمیت است، یکی از پر مساله‌ترین این آتش سوزی‌ها، حریق از دسته‌بندی C است که باید برای خاموش کردن آن از کپسول‌های آتشنشانی نوع C استفاده کنید. کپسول آتشنشانی نام برده شده، مهم‌ترین نوع کپسول‌های خاموشش کننده حریق برق است. کپسول نوع C در چنین مواردی موجب از بین بردن یکی از ضلع‌های مثلث حریق یا یکی از سه عوامل اصلی احتراق مانند اکسیژن، مواد قابل اشتعال و حرارت خواهد شد.
چگونگی استفاده از کپسول‌های اطفاء حریق برق
همانطور که گفتیم کپسول آتشنشانی CO2 موجب بستن راه هوا و مانع رسیدن اکسیژن به آتش است و این مساله به جهت خاصیت دی اکسیدکربن موجود در این کپسول‌ها است.
همچنین با کپسول آتشنشانی دارای محتوای پودر شیمیایی نیز می‌توان از رسیدن اکسیژن به مواد قابل احتراق جلوگیری کرد و مانع افزایش شعله شد. در منازل مسکونی خود از کپسول‌های آتشنشانی چند منظوره استفاده کنید و هر چند مدت یک بار کپسول آتشنشانی خود را چک کنید که از سلامت آن مطمئن شوید.
با وجود داشتن کپسول آتشنشانی مناسب در منزل، با بیرون کشیدن ضامن قسمت بالای آن و فشار اهرم آن با قرار دادن جهت مناسب شلنگ به طرف آتش، آن را خاموش خواهید کرد.
حریق کنتور برق چگونه خاموش می‌شود؟
کنتورهای برق به دو نوع استفاده در منازل و استفاده صنعتی یا ادرای قابل تقسیم است. کنتورهای جهت استفاده خانگی از نوع تک فاز و سه فاز بوده که به از نوع اکتیو هستند. کنتورها برای استفاده در صنایع به دو نوع کنتورهای راکتیو وکنتورهای دو تعرفه، شناخته شده هستند.
امروزه در هر دو نوع مصارف کنتورهای دیجیتالی جایگزین کنتورهای مکانیکی شده‌اند. از معمول‌ترین علل ایجاد احتراق کنتورهای برق، به دلیل استفاده بسیار از جریان کنتور بوده که باعث سوختگی و آتش گرفتن کنتورهای برق خواهد شد. در شرایطی که اندازه برق دارای استفاده بیشتر از ظرفیت و توان کنتور باشد موجب سوختن و احتراق کنتور خواهد شد.
بنابراین در کنتورهای مصارف صنعتی از ترانس جهت کنترل جریان استفاده می‌شود و در این صورت جریان برق کنتور به شکل غیر مستقیم قطع خواهد شد و همانطور که گفتیم کپسول‌های آتشنشانی CO2 یا دی اکسید کربن، مناسب‌ترین روش برای حریق کنتور برق خواهد بود.
سخن پایانی
حریق برق از احتراق‌هایی است که دارای قدرت رسانایی بالا، با سرعت بسیار و خطر آفرین بوده که علاوه بر ایجاد احتراق‌های گسترده سبب برق گرفتگی خواهد شد. برای اطفاء احتراق‌های ناشی از برق، کمک گرفتن از هر خاموش‌کننده‌ای مناسب نخواهد بود و احتمال احتراق و آسیب زدن به شما را افزایش خواهد؛ پس هنگام برخورد غیر منتظره با چنین احتراقی‌هایی باید جریان اتصال برق را قطع کرده و با اداره آتشنشانی تماس بگیرید.
حریق برق یک احتراق معمولی نبوده و در مواقعی باعث ایجاد پیامدهای ناگوار و مشکل آفرینی خواهد شد، بنابراین برای آگاهی شخصی خودتان هم که شده باید با حریق برق آشنایی لازم را داشته تا هنگام مواجهه با آن بتوانید به درستی عمل کنید. حریق ناشی از برق در بسیاری از محیط‌های کاری می‌تواند آسیب زننده و خسارت‌بار باشد که این خطرات ایجاد شده هم مالی و هم جانی هستند.
با توجه به مطالب گفته شده، ایجاد اقدامات پیشگیرانه بهتر از عملیات‌های بعد از احتراق است. بنابراین تعبیه کردن سیستم‌های اعلام حریق در محیط کاری خود و بررسی دقیق و مستمر سیم کشی‌های انجام شده محل مورد نظر خود، باعث خواهد شد تا از اتفاق افتادن حریق برق ممانعت به عمل آورید. در مواقعی نیز حتی اگر احتراق ایجاد شده ناشی از آتش سوزی نباشد و به دلایل دیگر باشد با رسیدن گرما به سیم پیچی‌های برق ممکن است باعث ایجاد احتراق و گسترش آتش شود.